Przejdź do głównej zawartości

Czad - zabójcze lekarstwo cz. 1


tlenek węgla
Paracelsus, XV-wieczny lekarz i przyrodnik, mawiał: wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną, decyduje jedynie dawka. Od dłuższego czasu znamy wiele takich substancji. Obecnie dowiadujemy się o właściwościach leczniczych substancji, których wcale byśmy o to nie podejrzewali. 


 Jednym z takich związków jest tlenek węgla, popularnie nazywany czadem. W opinii społecznej znany jest przede wszystkim jako bardzo niebezpieczna przyczyna zatruć - zajmuje niechlubne pierwsze miejsce wśród czynników przypadkowych zatruć na całym świecie. Czad nie ma koloru, smaku ani zapachu – nie jesteśmy w stanie wyczuć go swoimi zmysłami. To dlatego jest taki groźny – ludzie nie są w stanie zareagować na zagrożenie, póki nie jest za późno. Tlenek węgla posiada również specyficzne właściwości chemiczne – wiąże się z hemoglobiną zamiast tlenu, przez co w razie ekspozycji stopniowo, ale stale ogranicza zaopatrzenie tkanek w niezbędny tlen. Z punktu widzenia naszego zdrowia, szkodliwą cechą czadu jest fakt, iż wiąże się z hemoglobiną trwale (i 245 razy silniej niż tlen!) tworząc karboksyhemoglobinę. W przeciwieństwie do przejściowo wiążącego się tlenu, hemoglobina raz związana z tlenkiem węgla staje się już w zasadzie nieużyteczna dla organizmu.
czerwone krwinki

Niebezpieczeństwo związane z tlenkiem węgla ściśle wiąże się z jego właściwościami oddziaływania z hemoglobiną <a href="http://pl.freepik.com/darmowe-zdjecie-wektory/tło">Tło wektory designed by Freepik</a>


Po wymienieniu wszystkich tych niekorzystnych cech, można się zastanawiać, jakie prozdrowotne właściwości ma czad. Co ciekawe okazuje się, że w bardzo niskich ilościach tlenek węgla produkowany jest przez nasze własne organizmy. Odbywa się to w wyniku rozkładu hemoglobiny przez oksygenazę hemową. Wyprodukowany tlenek węgla odgrywa rolę w regulowaniu wielu procesów fizjologicznych; odbywa się to za pośrednictwem trzech głównych procesów: aktywacji cyklazy guanylowej, kinazy p38 MAPK oraz Ca2+-zależnych kanałów potasowych. W ten sposób tlenek węgla poprzez kaskady reakcji chemicznych wpływa pozytywnie na nasz organizm. Wśród jego właściwości znajdziemy: oddziaływanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne, naczyniorozszerzające, rozkurczowe, a prawdopodobnie odgrywa rolę również w zapobieganiu rozwojowi chorób neurodegeneracyjnych, np. choroby Alzheimera czy Parkinsona.
hem
Biorąc pod uwagę naturalne właściwości tlenku węgla jako regulatora naszych procesów fizjologicznych (w bardzo niskich dawkach) zrozumiały staje się pomysł wykorzystania go jako leku. Oczywiście jest to stosunkowo nowa, młoda koncepcja, potrzeba w jej zakresie wielu badań. Do tej pory zgromadzono jednak przesłanki, iż czad może znaleźć zastosowanie w leczeniu chorób sercowo-naczyniowych czy stwardnienia rozsianego.

Podsumowując, tlenek węgla wydaje się mieć duży potencjał do wykorzystania w medycynie. Istnieje jednak istotny problem - sposób jego dostarczania do organizmu, o tym jednak w drugiej części artykułu.

Kolejne artykuły na ten temat:
Czad - zabójcze lekarstwo cz. 2
Czad - zabójcze lekarstwo cz. 3



Opracowanie: Przemysław Tomczyk

Źródła:

Boczkowski J., Poderoso J.J., Motterlini R., 2006. CO-metal interaction: Vital signaling from a lethal gas. Trends In Biochemical Sciences 31: 614-621. 
Kramkowski K., Kramkowska M., 2010. Czad - wróg czy przyjaciel? Farmacja Polska 66: 544-548.  
Nieścior M., Jackowska T., 2013. Zatrucie tlenkiem węgla. Postępy Nauk Medycznych 7: 519-522.

Photos  
Selected by biostrefa.net
Selected by freepik

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Spermatogeneza + Schemat przebiegu spermatogenezy

Spermatogeneza Definicja procesu Spermatogeneza jest procesem przebiegającym w gonadach osobnika męskiego. Ma on na celu wytworzenie męskich komórek rozrodczych – plemników . Przebieg spermatogenezy ryc. 1. Schemat przebiegu spermatogenezy Podstawą do rozpoczęcia spermatogenezy są pierwotne komórki płciowe zwane też  komórkami prapłciowymi (gonocyty) .  Zawartość materiału genetycznego w tych komórkach to 2n. W stadium płodowym komórki te dzielą się mitotycznie, zwiększając swoją liczbę. Część degeneruje, cześć przechodzi do spoczynku (stadium prespermatogonialne). Ok. 3 miesiąca życia z komórek prapłciowych tworzą się spermatogonia , z których powstają natomiast  spermatocyty I rzędu  – największe komórki ( 3-4 rok życia ). Te ostatnie to komórki z ilością materiału genetycznego 2n, powstałe również w wyniku podziałów mitotycznych. Wydarzenia te są etapem nazywanym  spermatogoniogenezą . Po niej następuje kolejny,  spermatocytogeneza . Rozpoczyna się

Rozmnażanie storczyków - keiki

Storczyki wytwarzają nasiona, jednak ich wysiew i otrzymywanie dorosłej rośliny jest czasochłonne i nie zawsze skuteczne. 

Aparaty szparkowe

Aparat szparkowy to niezwykle ważny element funkcjonalny rośliny. 

Bluszcz - roślina w kulturze, sztuce, religii

Bluszcz pospolity ( Hedera helix L . ) jest gatunkiem zwanym wiecznie zielonym pnączem. Hedera helix L. należy do rodziny araliowatych ( Araliaceae ) i jest jedynym jej przedstawicielem w polskiej florze. Stanowi on również jedyne polskie pnącze o liściach zimotrwałych. Siedliska posiada on w lasach całej Polski. Podlega on jednak ochronie prawnej, mimo że jest gatunkiem inwazyjnym. Występuje on w całej Europie i Azji Mniejszej.

Ajoloty, czyli „węże z łapkami”

Co wyjdzie ze skrzyżowania węża, kreta i dżdżownicy? Komisja etyczna ds. nauki tym się nie zainteresuje, bo coś takiego już istnieje w naturze. W Meksyku żyją 4 endemiczne gatunki gadów z rodziny Bipedidae, przypominające węże z krecimi łapkami.