Spirulina - jeść czy nie jeść ? Oto jest pytanie

Czy istnieje pokarm, który jest w stanie zaspokoić zapotrzebowanie organizmu na białka, wzmocnić układ odpornościowy, wpłynąć na obniżenie cholesterolu oraz ustabilizować ciśnienie krwi? Z prowadzonych przez naukowców badań wynika, że do grona tzw. „superfood”, mających wszystkie wymienione oraz wiele więcej pozytywnych dla organizmu właściwości można zaliczyć spirulinę. 

Słowo "spirulina" jest zwyczajowo przyjęte jako nazwa dla sinic z gatunków Arthrospira platensis oraz Arthrospira maxima, których wysuszona i przetworzona biomasa wykorzystywana jest powszechnie jako suplement diety dla ludzi i zwierząt. Nazwa ta posiada również podłoże historyczne i wywodzi się z okresu kiedy gatunki z rodzaju Arthrospira zaliczano do rodzaju Spirulina.

Poszukując informacji o spirulinie wielokrotnie można spotkać termin „zielone mięso”. Określenie to nawiązuje do wysokowartościowego białka, zawartego w spirulinie w ilości kilkakrotnie większej (ponad 55%) niż w przypadku pokarmów mięsnych. Co więcej, spirulina zawiera szereg aminokwasów, z których aż 8 zaliczamy do grupy egzogennych czyli takich, których organizm zwierzęcy, również ludzki, nie jest w stanie sam syntetyzować. Wartą podkreślenia rolą aminokwasów egzogennych jest ich wpływ na obniżenie, do prawidłowego, poziomu glukozy we krwi.

Wiele dolegliwości w organizmie wywoływanych jest przez wolne rodniki. Są one niczym innym jak cząsteczkami, które w jednym z atomów w trakcie przemian chemicznych „zagubiły” elektron z orbity walencyjnej. Wolny rodnik „poszukując” brakującego elektronu, próbując go dostarczyć na własną orbitę, doprowadza do uszkodzenia komórek, m.in. poprzez niszczenie elementów błony komórkowej, struktury DNA, czy organelli, prowokując wydarzenia doprowadzające w konsekwencji do śmierci komórek jeśli działanie wolnych rodników jest skumulowane i nieodwracane. Takie procesy zachodzące w tkankach wpływają z kolei, na pogorszenie stanu zdrowia organizmu. Aby uchronić się przed negatywnym wpływem wolnych rodników i spowolnić procesy starzenia należy utrzymywać równowagę między wolnymi rodnikami a przeciwutleniaczami. Antyoksydanty bowiem przeciwdziałają tworzeniu wolnych rodników i niwelują zmiany nimi wywołane. Niezwykle skutecznym środkiem w walce z wolnymi rodnikami, okazuje się być spirulina. Zawiera ona bowiem związki wykazujące właściwości przeciwutleniające, np. beta-karoten oraz witaminy C i E. Jednak najważniejszym z nich i występującym w największej ilości jest niebieski barwnik fikocyjanina. Badania jednoznacznie wskazują, że właściwości antyoksydacyjne tego barwnika są wielokrotnie większe od wspomnianych wcześniej substancji. Kolejną niedawno odkrytą cechą fikocyjaniny jest zdolność przekraczania przez ten związek bariery krew-mózg, co może odegrać niezwykle istotną rolę w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych. Mianowicie w przypadkach, kiedy utrudnione jest nawet podawanie leków o działaniu docelowym.

Spirulina wyróżnia się spomiędzy innych pokarmów ilością zawartych w niej minerałów. W suchej biomasie tej sinicy stwierdzono obecność znacznych ilości makro- i mikroelementów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Są to: żelazo, wapń, magnez i potas. Długoterminowe badania i obserwacje prowadzone przez naukowców na całym świecie dowodzą, że minerały zawarte w spirulinie są znacznie lepiej przyswajane niż z pokarmów mięsnych czy roślinnych.

Witaminy są kolejną grupą istotnych dla funkcjonowania organizmu związków, których w większości organizm nie jest w stanie sam syntetyzować. Dlatego muszą być dostarczane  z pokarmem lub w suplementach diety. Niezwykłą cechą wyróżniającą spirulinę jest obecność w jej komórkach witamin: A, B, C, D, K i E. Zestawienie i ich ilość są unikatowe, bo wyjątkowo rzadko spotykane w innych pokarmach. Ponadto na tyle łatwo przyswajalne, by w krótkim czasie możliwe było uzupełnienie ich niedoborów w ludzkim organizmie.

Nadciśnienia tętnicze jest schorzeniem, z którym obecnie boryka się wiele osób. Badania skupiające się nad sposobami leczenia tej dolegliwości, udowodniły że kwasy organiczne GLA (γ-linolenowy) oraz ALA (α-linolenowy), jakich znaczne ilości zawarte są w spirulinie, odznaczają się stosunkowo dużą skutecznością w walce z tym schorzeniem. Obecność w spirulinie wyżej wymienionych związków, zaliczanych do grup kwasów tłuszczowych omega–6 i omega-3, ma także istotny wpływ na obniżenie poziomu "złego" cholesterolu (LDL) oraz trójglicerydów. Tym samym regularne zażywanie spiruliny może przyczynić się do znacznego zmniejszenia  ryzyka wystąpienia miażdżycy, zawału lub innych chorób układu krążenia.

Spirulinę można zaliczyć więc do tzw. „superfood”. W przeciągu ostatnich lat przeprowadzono wiele badań donoszących o wpływie spiruliny na ludzki organizm, jednakże naukowcy nadal odkrywają nowe właściwości tej niebiesko-zielonej bakterii. Większość wnioskuje zgodnie, że regularne przyjmowanie jej w niewielkich ilościach może przenieść pozytywne skutki.

Opracowanie: Paweł Kurzyński

  
Photos Selected by freepik, biostrefa
Źródła:
V. Herbert; G. Drivas (1982) "Spirulina and Vitamin B12". JAMA.1982; 248 (23): 3096-3097
C.D. Upasani; A. Khera; R. Balararnan (2001) "Effect of lead with vitamin E, C, or Spirulina on malondialdehyde, conjugated dienes and hydroperoxides in rats". NISCAIR-CSIR India. JEB.2001; 39 (01): 70-74
J.A. Mendiola, et. al. (2008) "Enrichment of vitamin E from Spirulina platensis microalga by SFE". The Journal of Supercritical Fluids. 2008; 43 (03); 484-489
Belay, A., Ota, Y., Miyakawa, K. et al.(1993). "Current knowledge on potential health benefits of Spirulina". Appl Phycol (1993) 5: 235
N. Nakaya; Y. Homma; et al.(1988). "Cholesterol lowering effect of spirulina". ARGIS 2012:37 (06): 1329-1337
J. Pinero Estrada; P. Bermejo Bescos;  A.M. Villar del Fresno (2001)."Antioxidant activity of different fractions of Spirulina platensis protean extract". IL Farmaco 2001: 56: 497-500
 M. Herrero, J. Pedro, et. al. (2005) "Optimization of accelerated solvent extraction of antioxidants from Spirulina platensis microalga". Food Chemistry 2005: 93 (03): 417-423
 T. Hirahashi, M. Matsumoto, et. al (2002). "Activation of the human innate immune system by Spirulina: augmentation of interferon production and NK cytotoxicity by oral administration of hot water extract of Spirulina platensis". International Immunopharmacology 2002: 2 (04): 423 - 434
Y. Wang, C-F. Chang, et. al.(2005). "Dietary supplementation with blueberries, spinach, or spirulina reduces ischemic brain damage". Experimental Neurology 2005: 193 (01): 75-84
E. Becker (2007) "Micro-algae as a source of protein" Biotechnology Advances 2005: 25 (02): 207-210