Zaburzenia ruchowe towarzyszące chorobom ośrodkowego układu nerwowego

Zaburzenia ruchowe towarzyszą wielu chorobom ośrodkowego układu nerwowego

Zaburzenia ruchowe:
1. zaburzenia koordynacji
a) ataksja móżdżkowa
b) ataksja czuciowa
c) zawroty głowy
2. zaburzenia siły mięśniowej
a) niedowłady
b) porażenia
3. ruchy mimowolne
a) drżenie
b) pląsawica
c) dystonia
d) tiki
4. spastyczność

Zaburzenia koordynacji:

• ataksja - upośledza koordynację, niezwiązaną z niedowładami 
• ataksja móżdżkowa – uszkodzenia móżdżku (objawy choroby występują po tej samej stronie ciała co uszkodzona półkula. Pacjent stojąc przewraca się w stronę uszkodzenia). Objawy: obniżenie napięcia mięśniowego, zaburzenia mowy, niezborność ruchu mięśni, drżenie mięśniowe, zaburzenia ruchu gałek ocznych, oczopląs, zaburzenia postawy i chodu (nasilenie po zamknięciu oczu). 
• ataksja czuciowa – zaburzenia czucia proprioreceptycznego, głębokiego. Przyczyny: zapalenie, nowotworów w rdzeniu kręgów. Objawy: zaburzenia koordynacji ruchowej (nasilnie po zamknięciu oczu, bo nie ma informacji ani z oczu, ani z czucia położenia kończyn) 
• zawroty głowy – zaburzenia percepcji położenia ciała połączone z nieprzyjemnym uczuciem. Przyczyny: zatrucie alkoholowe, leki na układ przedsionkowy (narząd równowagi w uchu środkowym, nerwy, jądra przedsionkowe, struktury korowe), zapalenie, uraz, nowotwór, wylew, niedokrwienie w układzie przedsionkowym, padaczka, migrena, stwardnienie rozsiane.Objawy: wirowanie, chodzenie jak po niestabilnym podłożu, przewracanie się, niepewna postawa. 

Zaburzenia siły mięśniowej:
najczęstsze, całkowite (porażenie) lub częściowe (niedowład). Choroba zależy od miejsca i zakresu uszkodzeń w OUN. Paraliż czasem występuje w postaci:

• hemiplegii (1 połowa ciała, np. prawa część twarzy)
  Przyczyny: udar, wypadek, krwotok, niedokrwienie, uszkodzenie półkulowe (gdy uszkodzenie w lewej półki to niedowład występuje w prawej stronie ciała) 
• paraplegii (kończyny dolne i miednica)
  Przyczyny: uszkodzenie w odcinku lędźwiowym kręgosłupa
• tetraplegii (paraliż czterokończynowy)
  Przyczyny: uszkodzenie w pniu mózgu, odcinku szyjnym rdzenia kręgowego. Uszkodzenia w rdzeniu kręgowym mogą być spowodowane skokiem na głowę do wody, nowotworami, mikrowylewami. Istotna jest rozległość uszkodzeń i ich poziom. Występują tu zaburzenia czucia.

Ruchy mimowolne
uszkodzenia pozapiramidowe układu kontroli ruchu (jądra podstawy). Aktywność ruchowa bez zaburzeń siły mięśniowej.

• Drżenie – najczęstsze. Objawy: cykliczny, oscylacyjny ruch kończynTypy: - drżenie spoczynkowe - w chorobie Parkinsona (występują w spoczynku gdy pacjent wykonuje ruch drżenie ustaje)- drżenie pozycyjne = posturalne – w chorobie Wilsona (drżenia występuje gdy kończyna przyjmuje jakąś pozycję) - drżenie kinetyczne = ruchowe – w czasie wykonywania ruchu świadomego. W chorobie alkoholowej i zatruciu alkoholowym występuje podtyp: drżenie zamiarowe (drżenie w ostatniej fazie ruchu świadomym)
• pląsawica – nieświadome, mimowolne, bezcelowe ruchy mięśniowe, występujące w różnych partiach mięśniowych, skoordynowane. Przyczyny: pląsawica Huntingtona, choroba Wilsona, zmiany w jądrach podstawy, ciężka żółtaczka w czasie lub zaraz po porodzie, niedotlenienie, toczeń rumieniowaty układowy, zapalenie naczyń, zapalenie mózgu, leki: lek na chorobę Parkinsona – lewodopa, neuroleptyki, leki antykoncepcyjne, sole litu. 
• dystonia – długotrwające skurcze mięśni, bolesne, prowadzą do deformacji postawy ciała. Może dotyczyć 1 kończyny lub wielu partii mięśniowych (deformacje szkieletowe, kalectwo).Przyczyny: uszkodzenia strukturalne w OUN, prawdopodobne powiązanie z dysfunkcją w neuroprzekaźnictwie.Leczenie: objawowe 
• tiki – charaktrystyczne dla zespołu Tourette'a Typy: - tiki proste – krótkotrwałe skurcze pojedynczych mięśni, głównie twarzy - tiki złożone – złożone ruchy, np. wymachy rąk, tiki głosowe, skoordynowane skurcze wielu grup mięśni. Przyczyny: zespół chorobowy Gillesa de la Tourette'a, zapalenie mózgu, udar, choroby zwyrodnieniowe leki: lewodopa 

Spastyczność
skurcze mięśni szkieletowych, prowadzi do trwałych skurczów, przykurczów (małe drażnienie powodowane dużą aktywnością mięśniową, ponieważ zwiększone jest napięcie mięśniowe), wygórowanie odruchów ścięgnistych (głębokich) oraz odruchów patologicznych (odruch Babińskiego)